Een toestand van FLOW

Een toestand van FLOW

Ik heb op mijn persoonlijke Facebook-site de laatste week van april 2015 benoemd tot: De week van de dans alsof niemand kijkt. Ik plaats er geinige filmpjes op van mensen die lekker aan het dansen zijn, zich niets van anderen aantrekken, of helemaal los gaan in hun kamertje, denkende dat niemand ze ziet. Ik heb genoten van het uitzoeken van geschikte filmpjes, vergat regelmatig de tijd en heb mijn buikspieren getraind, want wat heb ik gelachen!

Maar waarom dit thema?
Tijdens onze eerste Koningsnacht heb ik moeiteloos tot half 5 ’s nachts gedanst. (En dat op frisdrank.) De volgende dag was ik er nog vol van, wat was dat heeeeerlijk. Ik stond natuurlijk niet alleen te dansen. Vele mensen om mij heen, twintigers, dertigers, veertigers, enz. stonden te swingen , te praten en te genieten van elkaar. En even was ik me er van bewust dat de dansende massa in een toestand van FLOW verkeerde.

Meneer Csikszentmihalyi (ja, hoe spreek je dat nou uit?) heeft dit interessante gevoel in de jaren 70 onderzocht en beschreven. FLOW is volgens Csikszentmihalyi een optimale ervaring:
“De toestand waarin mensen dermate betrokken zijn bij een activiteit dat ze alles om hen heen vergeten. Deze ervaring is zo positief dat het de moeite waard is om deze te herhalen zonder de noodzaak van een externe beloning. […] De optimale ervaring is iets wat wij doen gebeuren.”

FLOW is volgens mij ook besmettelijk. Het is passie, vreugde en geluk en daar willen mensen bij zijn, ze willen er iets van meepikken. En dat mag! Het volgende filmpje illustreert dat. Wat een man in z’n uppie te weeg brengt, terwijl hij lekker in z’n FLOW zit:

How to dance to the FLOW?
(Csikszentmihalyi beschreef de 9 kenmerken van FLOW:)
1.
In de meeste gevallen spreken we van een uitdagende bezigheid die vaardigheden vereist. Bij het dansen alsof niemand kijkt zijn gelukkig niet veel vaardigheden nodig. Je hoeft niet eens gevoel voor ritme te hebben. Het enige wat je nodig hebt is het lef om je helemaal te laten gaan.
2.
Hoge concentratie en focus. Focus je op de muziek en beweeg, maar focus je vooral niet op wat anderen zouden denken. Hoe vrijer je je beweegt, hoe meer het gewaardeerd wordt. Jij doet het maar even. Wie weet besmet je anderen en doen ze gezellig mee.
3.
De bezigheid heeft een duidelijk doel. In het geval van ‘het dansen alsof niemand kijkt’ is het eerste doel natuurlijk plezier.
4.
De bezigheid verschaft onmiddellijke feedback. Je voelt je licht en vrolijk, hetgeen motiveert om vooral door te gaan. En als je je helemaal laat gaan, krijg je misschien wel applaus.
5.
Handelen met een intense maar moeiteloze betrokkenheid. Zo licht als een veertje stuiter je over de dansvloer. En vergeet er vooral niet bij te lachen.
6.
Men geniet van de bezigheid: gevoel van alles onder controle te hebben. Tenzij je omvalt natuurlijk.
7.
Verlies van het bewustzijn van het zelf. Je vergeet alles om je heen en let niet meer op hoe het overkomt. Pas als je thuis komt merk je dat je de volgende dag ongetwijfeld spierpijn zult krijgen.
8.
De transformatie van de tijd. Huh? Nu al half 5?
9.
De optimale ervaring is zo aangenaam dat het een doel op zichzelf wordt. Dat maakt dat ik komend weekend de behoefte zal hebben om weer ergens te dansen.

En nu vraag ik je, waarvan raak jij in een toestand van FLOW?
Ik zou het erg leuk vinden als je antwoord geeft op de Facebook site van mijn praktijk, want ik ben oprecht nieuwsgierig!

Groepsdruk

Groepsdruk

En toen was het mijn beurt…de Ice Bucket Challenge. Ook ik werd genomineerd en even ging het niet meer over ALS, die vreselijke ziekte. Het ging over de sociale druk die ik voelde.

Laat ik eerst even uitleggen wat de Ice Bucket Challenge is, voor mensen die de afgelopen maanden zijn wezen rondtrekken in de bergen van Kazachstan. *De Ice Bucket Challenge begon in juli 2014, toen een golfer een emmer ijswater over zichzelf gooide om aandacht te vragen voor ALS (Amyotrofische Laterale Sclerose, een ongeneeslijke spier/zenuwziekte) en daagde iemand anders uit hetzelfde te doen.

Goed, nu is het dus een hype, praktische iedereen op Facebook is uitgedaagd, schenkt er aandacht aan of keurt het af. Zo zijn er talloze blogs geschreven over de Ice Bucket Challenge en ik doe net zo hard aan mee. Maar waar ik het pas echt interessant ga vinden is wat er met iemand gebeurt wanneer hij/zij wordt uitgedaagd. Want zeg nou eerlijk, je hoeft er niets mee te doen. Maar ineens ontstaat er een dilemma, namelijk meedoen….of buigen? Wat je dan voelt noemen we groepsdruk. Groepsdruk is op een interessante wijze zichtbaar gemaakt in het filmpje over ‘het experiment met de lift’, zie:

http://www.youtube.com/watch?v=7SjN1N59RJk

We zijn groepsdieren en om te overleven afhankelijk van andere mensen. Dat ligt heel diep verankerd in ons wezen. We willen niet afgekeurd worden, wie weet word je uit de groep geknikkerd. Daarom doen we soms liever mee, terwijl we er zelf anders over denken. Denk aan de meelopers bij het pesten, bang voor hun eigen positie.  En soms doen we dingen, omdat het van ons verwacht wordt. We hebben echt geen zin in die saaie receptie van een vrij onbekende oudoom en –tante, toch gaan we, omdat de druk van de groep te groot is. Je besluit: “Het gezeur achteraf is het niet waard, laten we maar gewoon gaan.” Die groepsdruk is zo mooi zichtbaar op het volgende filmpje. Bekijk de proefpersoon in kwestie en zie zijn worsteling. De strijd tussen wat je zelf denkt en wat de groep antwoordt: http://www.youtube.com/watch?v=qA-gbpt7Ts8

Soms wil je toch je eigen weg gaan. Ondanks de groepsdruk handel je anders. Je raapt je moed bij elkaar en terwijl alle Facebookvrienden meekijken zeg je: “Nee, ik ga geen bak met ijswater over mijn hoofd leeg kieperen, nee ik ga geen semi geinig filmpje op Facebook plaatsen, nee ik ga niemand nomineren en nee ik ga niet doneren!”

En dan hoor je een stilte…een stilte voor de storm. Groepsdruk wordt voelbaar.  En dan…blijkt er helemaal geen storm te zijn! Groepsdruk blijkt zich namelijk vooral in je eigen hoofd te hebben afgespeeld. Niemand kan het namelijk iets schelen of je wel of geen bak ijswater over je hoofd kiepert, een semi geinig filmpje op Facebook plaatst, iemand nomineert of iets doneert.

En toch… misschien is die groepsdruk zo gek nog niet. Hoe zou de wereld er uit zien als niemand zich iets aantrok van groepsdruk en wanneer iedereen maar deed wat hij wilde?

* Bron: www.nu.nl

Citostress

Citostress

Om te huilen vind ik het, de stress die kinderen kunnen ervaren bij het woord Citotoets. Slapeloze nachten door gepieker en zorgen, hoofdpijn, buikpijn… en een potje chagrijnig, testen van kinderenhoor ik ouders klagen. Wat doen we de kinderen aan? En waarom eigenlijk? Mijn man dacht dat er in zijn kinderjaren geen Citotoetsen werden afgenomen. Niets is minder waar. Cito (Centraal Instituut voor Toets-ontwikkeling) is opgericht in 1967. In 1958 kreeg de grondlegger van Cito tijdens een studiereis naar Amerika het idee om leerlingen te testen aan de hand van meerkeuzevragen, een tot dan toe in Nederland onbekende methode.

De missie van Cito is jou te helpen inzicht te krijgen in je eigen ontwikkeling en mogelijkheden. Door kennis, vaardigheden en competenties meetbaar te maken en de ontwikkeling ervan te volgen, kun je het beste uit jezelf halen, verantwoord keuzes maken en beter richting geven aan je toekomst. (Bron: www.cito.nl/overcito/missie)

Dus lieve kinderen, de Citotoets is er voor jou! Door jou te toetsen krijg jíj inzicht in je eígen kennis, vaardigheden en competenties. In de praktijk betekent dit natuurlijk dat de Citotoets er is voor de leerkracht, want de meesteleerkrachten bespreken niet de gemaakte toets of toets analyse met de kinderen. Sterker nog, de meeste Citotoetsen worden niet eens geanalyseerd.

Maar wat gebeurt er nou als kinderen Citostress ervaren? De Citotoets lijkt voor bepaalde kinderen een beoordelingsinstrument te zijn geworden. Er lijkt veel vanaf te hangen. Maar wat precies, kunnen de kinderen mij niet vertellen. Dat het belangrijk is, weten de kinderen wel weer. Dat vage gevoel van weten dat het van belang is, maar niet weten wat de gevolgen zijn veroorzaakt in mijn optiek de meeste spanning bij kinderen. Wanneer ik een kind het volgende vraag: “Stel nou, dat waar je bang voor bent werkelijkheid wordt: je verpest de Cito toets. Wat gebeurt er dan? Welke gevolgen heeft dit?”, dan weten de kinderen mij niet te vertellen wat er gebeurt. Ze weten niet welke gevolgen het heeft, maar ze weten wel dat die toetsen erg belangrijk zijn. Die onzekerheid is slopend.

Laten we kinderen uitleggen wat we doen. Vertel ze wat de missie is van Cito. Ik vind de missie prachtig omschreven, helaas zie ik er in de praktijk weinig van terug. Daar valt nog winst te behalen.

Hoe te handelen (in een ideale onderwijssituatie)?
1. Vertel de kinderen wat de missie is van Cito.
2. Vertel de kinderen wat er wordt gedaan met de toets uitslag: de leerkracht kan het onderwijs beter aanpassen op wat het kind nodig heeft. Met andere woorden: “Juf kan dan zien waar jij nog extra uitleg voor nodig hebt. Ik kan je beter helpen.”
3. Toets de kinderen.
4. Analyseer samen met de kinderen de uitkomst van de toets.
5. Maak het liefst samen met het kind een zwakte- en stekte analyse.
6. Pas het onderwijs hier op aan.

In mijn ideale onderwijsomgeving zou er zoals bovenstaand omschreven gewerkt worden. Maar ik weet dat de ideale onderwijsomgeving niet bestaat (toch?). Dus als de bovenstaande vijf punten niet haalbaar zijn, zullen we dan afspreken dat we in ieder geval de eerste drie punten gaan inzetten?

Meer weten: www.cito.nl

Mijn eerste blog

Ik denk, dus ik…. kan het mezelf moeilijk maken

Met de start van 2014 heb ik besloten een blog te gaan schrijven. Ik heb de afgelopen jaren veel geschreven van artikelen tot adviesbrieven. En omdat ik (soms) kan genieten van een blog van een ander, wil ik nu mijn kennis en ervaringen ook gaan delen.

Maar waarom is het dan zo spannend voor mij? Waarom ben ik al dagen in mijn hoofd allerlei onderwerpen aan het door lopen en heb ik allerlei blogs mentaal geschreven, maar nog geen poging gedaan om het één en ander in mijn laptop te tikken?

Het antwoord ligt natuurlijk in de RET (rationele emotieve therapie). De RET-methode is een vorm van psychotherapie, die is ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Albert Ellis. RET is gericht op het veranderen van het denken, en daarmee ook het gevoel en het handelen. De meeste mensen denken dat een bepaalde situatie bij ons een bepaald gevoel oproept. “Ik moet mijn huiswerk maken, dus ik voel me somber. Dat komt door dat stomme huiswerk.”

De Griekse filosoof Epictetus zei: “Het zijn niet de problemen die het ons zo moeilijk maken,  maar de manier waarop we naar deze problemen kijken.”

Dus hoe komt het dat je op een bepaalde manier kijkt naar problemen of een situatie? Onze overtuigingen en ervaringen uit het verleden zorgen dat we op een bepaalde manier denken. Heb je bij een Indisch restaurant eens veel te scherp gegeten, dan is de kans groot dat je de volgende keer bij een Indisch restaurant de serveerster vraagt of het gerecht niet te scherp wordt gemaakt.

Terug naar de vraag waarom mijn eerste blog zo’n zware bevalling leek, terwijl ik zoveel te schrijven heb. Wanneer ik kritisch naar mijn eigen gedachten kijk, merk ik dat ik hoge verwachtingen heb. En dat ik wat onzeker ben over mijn lezers. Wie leest nou mijn  blog? Wat zullen ze er van vinden? Wie ben ik om te denken dat ik iets te melden heb? En wat als ik fouten in de tekst laat staan? En jeetje, is het niet heel veel werk? Wat levert het eigenlijk op? Je leest het al, deze gedachten helpen mij  niet bij het schrijven van een blog. En nu?

Ik zet in, wat ik voor de jongeren die ik begeleid ook zou inzetten: Spoor je denkfouten op en help jezelf:

1.Bekijk/overdenk je eigen gedachten.

2.Zet ze allen op papier.

3.Is het waar wat je denkt? Welke gedachten kun je bestempelen als denkfout?

4.Vervang deze gedachten door positieve, reële en coachende gedachten.

5.Hoe voel je je nu?

6.Hoe nu verder? Wat is de volgende stap?

Een blog is voor mij een kans om contact te hebben met lezers van mijn blog. Het is een creatieve manier om mijn kennis en ervaring  te delen. Het houdt me scherp, en ja na het schrijven van mijn eerste blog kan ik zeggen, dat ik het eigenlijk erg leuk vind om te doen. Een blog schrijven is blijkbaar niet erg veel werk. En zeker als ik in mijn achterhoofd houd dat ik geen schrijfster ben, maar een jeugdtherapeut, leerkracht en onderwijsadviseur die haar kennis wil delen om haar missie vorm te geven. Dus het hoeft geen perfect boekwerk te worden, het dient ter inspiratie. Poeh, dat lucht weer op. Ik heb nu al zin in het schrijven van mijn tweede blog.

Aanslagen en onze kinderen

We worden overspoeld door berichten over de aanslagen in (o.a.) Parijs. Kinderen worden geconfronteerd met angstaanjagende beelden. Het laat niemand koud. Kinderen horen volwassenen praten over hun zorgen, maar vergeet niet te praten met je kinderen. Ze krijgen soms meer mee dan je denkt en dat kan een eigen leven gaan leiden in het kinderhoofd.

Hoe kun je een gesprek met jouw kind aanpakken over de aanslagen in Parijs?

1.  Belangrijk is dat je zelf ontspannen spreekt met het kind. Wees je bewust van je eigen emoties. Richt desnoods je aandacht op je adem, zodat je zelf wat minder gespannen bent. Want als jouw kind angst en spanning bij je ziet, zal het zich sneller zorgen gaan maken.

2.  Laat bij gesprekken gerust stilte vallen. Zo kunnen jullie even nadenken over wat er net is gezegd. Denk er aan dat je niet altijd meteen een antwoord klaar hoeft te hebben. Je kunt aangeven dat je gaat nadenken over een vraag die jouw kind stelt en dat je er later op terug komt.

3.  Houd rekening met de leeftijd van het kind. Jonge kinderen geloven nog in een magische wereld en daar kun je gebruik van maken. Met oudere kinderen (vanaf 9 jaar) kun je vaak wat beter spreken over de gebeurtenis. Deze kinderen kunnen zich vaak goed inleven in de gebeurtenis en nadenken over gevolgen. Met deze kinderen kun je niet aankomen met een magische wereld, waarbij bloemen ons zullen beschermen.

4.  Maak het gesprek niet te zwaar. Laat het kind vertellen over wat het weet, wat hij er bij voelt en welke vragen deze gebeurtenis oproept. Verzand niet in details, een kind hoeft echt niet alles te weten. Deel niet te veel je eigen zorgen, het kan een kind de bevestiging geven dat hij zich heel veel zorgen moet maken.

5.  Als kinderen niet praten over de gebeurtenis, wil het niet zeggen dat het hem niet bezighoudt. Observeer desnoods het spelgedrag van jouw kind. Kinderen laten vaak in de manier van spelen zien waar ze zich mee bezig houden.

6.  Bescherm je kind. We kunnen de hele dag Radio 1 luisteren of op de tv het laatste nieuws zien, misschien staat de tv op de achtergrond aan. Kinderen krijgen vaak meer mee dan je denkt. Stel een limiet aan de hoeveelheid media dat het tot zich neemt.

7. Wanneer je kijkt naar het nieuws of andere programma’s over de aanslagen en de IS, ga dan ook op zoek naar het positieve in het negatieve. Alles heeft meerdere kanten. Een aanslag is verschrikkelijk, maar er staan ook veel helpers op. Er zijn mooie verhalen van mensen die voor hun onbekende mensen helpen. Vertel wat ze doen om onze veiligheid te vergroten en spreek je vertrouwen uit over die maatregelen. Vergeet niet dat de wereld op staat en gaat samenwerken. Vertel dat er meer goede mensen dan slechte mensen zijn.

Er zijn meer goede mensen dan slechte.
Het goede is geboren;
het slechte is aangepraat.
Door een jeugd een boek een idee
of gewoon mensen op straat.
Maar het goede heeft zijn plaats al verdiend;
het is er altijd al geweest. Door
degene die het willen zien en die zijn
altijd al in de meerderheid geweest.
Want je moet het zien
voelen
horen
en uitleggen
met een onverschrokken wil!
Er zijn meer goede mensen dan slechte
Ook al staat de wereld soms even stil.

14 november 2015
©Niels Terhalle

8. Doe samen leuke dingen, breng tijd met elkaar door. Vind manieren om te ontspannen.  Mijn volgende blog zal gaan over ontspannen in spannende tijden (Sinterklaas!!!). Ik zal dan aandacht schenken aan ontspanningsoefeningen.

9.  Geef het goede voorbeeld en wees een beetje extra lief voor elkaar.

Omdat ik als jonge meid helemaal dol was op Madonna, is het een logisch gevolg dat ik haar speech, die ze gaf tijdens het optreden kort na de aanslagen, in deze blog plaats. Terroristen willen gevoelens van angst, verdeeldheid, haat en wraak losmaken. Ze kunnen niets met eenheid, samenwerking, vertrouwen en liefde. Laten we daar aan vast houden. Laten we dat laten zien aan onze kinderen!

Ontspannen tijdens drukke dagen

We zitten midden in de maand, die vooral feestelijk bedoeld is, maar niet automatisch zo uitpakt. Voor veel gezinnen met (gevoelige) kinderen (zij hebben vaak ook gevoelige ouders) zijn het spannende dagen. Zo spannend dat er sprake is van hoogspanning. Slecht slapen, mopperen, huilen, geruzie, kortom een uitputtingsslag.

Tijdens de intocht van Sinterklaas zie ik stuiterende kinderen met rode wangen en grote ogen. Rond 16.00 uur hoor ik jammerende kinderen, met een vermoeide blik in hun ogen en komt er voornamelijk gemopper uit de ouders/opvoeders. Het is niet mis, zo’n feestelijke intocht. Sinterklaas vertrekt en de kerstboom staat er binnen een mum van tijd. De boodschappenkarren worden volgeladen. Het eerste vuurwerk kan worden ingeslagen, want het jaar moet natuurlijk knallend eindigen. Kortom, oververmoeid rennen we van feestdag naar feestdag. Sommige gezinnen weten het helemaal bont te maken, omdat er ook nog verjaardagen of andere feestelijkheden gevierd moeten worden.

Tijdens de feestdagen kan daarom de spanning behoorlijk stijgen, bij kinderen, hun ouders, maar ook bij de huisdieren. En wat gebeurt er als spanning zich opbouwt? Dan spannen onze spieren zich aan. Een denkrimpel in je gezicht, de kaken op elkaar geklemd, schouders wat opgetrokken en de buik soms licht ingetrokken. Na uren gespannen te hebben rondgelopen, krijgen we last van buikpijn, hoofdpijn en vermoeidheid. Want het is best hard werken om je spieren de hele dag een fractie aan te spannen. Als je zo gespannen rondloopt, gebeurt het nog wel eens dat je kunt uitvallen tegen iemand die het niet verdient, je reageert veel te overdreven en zegt dingen die je niet meent, waarvan je spijt kunt krijgen. Het constant gespannen elastiekje is geknapt. Dat kan toch niet de bedoeling zijn van de feestdagen?

Hoe houden we ons hoofd koel tijdens de feestdagen dagen?

1.  Planning: zorg er voor dat je goed vooruitdenkt. Wat ga je allemaal doen, wat heb je nodig? Is er ook ruimte voor rust, even helemaal niks? Plan ruim en schrap dingen die niet hoeven. Denk na over wat je allemaal zelf eist, wat vind je dat moet? En moet het ook echt? Minimaliseer taken. Probeer niet te veel ballen hoog te houden en vergeet vooral niet te genieten.

2.  Geef de perfectionist een time out: wat is je doel tijdens de feestdagen? Een perfect feestje bouwen? Een maaltijd organiseren waar mensen nog jaren over praten? Mooie kaarsen, goede verlichting, fijne muziek, de juiste cadeautjes? Staar je je nu al paniekerig blind op een gigantische to do list, die je zelf hebt gemaakt? Vergeet je niet adem te halen? Kan het niet wat minder? En bedenk eens wat je wel wilt. Fijne, gezellige, knusse feestdagen? Wat is daar dan voor nodig? Dat perfecte tafelkleed of een gastvrouw of heer, die tijd heeft er gezellig bij te zitten en te genieten?

3.  Mediteer elke dag 10 minuten. Of nog korter! Take a minute. Bekijk even dit leuke filmpje. Duur: 5.35 min.https://www.youtube.com/watch?v=F6eFFCi12v8.

4.  Maak ‘het-naar-bed-gaan-ritueel’ wat langer. Het wordt vroeger donker, de kaarsjes gaan gezellig aan. Er wordt nog even een filmpje gekeken of een game afgemaakt en de beeldschermen van iedereen gaan uit. Het is ruim een uur voor bedtijd en er wordt bewust rust in huis gecreëerd. De haard wordt aangestoken, nog even gedoucht of in bad en dan chillen in bed of op de bank, met een (strip)boek. Of fijn tekenen aan tafel…. Of er wordt gekriebeld, in een dagboekje geschreven, samen gezongen, meditatieve verhaaltjes voorgelezen (boekentip: Relaxkids), muziek geluisterd, gepraat over de dag of moppen verteld. Deze overgang van actief naar passief zorgt voor meer rust, maakt het hoofd leeg en zorgt ervoor dat je sneller kunt slapen. Slaap hebben we nu hard nodig.

5.  Plan een pyamadag, een lang-zaam-aan-dag, een dag zonder dat er iets moet. Doe de deur op slot, eet de restjes van de Kerstdagen op en relax. Of ga de hele dag series kijken en laat je kinderen voor je koken.

6.  Neem (met het hele gezin, bijvoorbeeld op 1ste Kerstdag) een digitale detox day. Zet alle digitale apparaten uit. Bedenk wat je daarvoor in de plaats kunt gaan doen, want je valt mogelijk in een ’Uh? En nu dan?’-gat. Ga uitgebreid tafelen en lezen, spelletjes spelen of maak van je badkamer een welness centrumpje.

7.  Ga samen naar het bos. Laat de kinderen lekker hollen, neem een frisbee mee en snuif de frisse lucht diep in. Maak foto’s en geniet van de wandeling en ga niet stiekem de planning in je hoofd doornemen! Dat is namelijk nergens voor nodig, want alles is, door een ruime planning (tip 1), onder controle. En zo niet, dan kun je er nog steeds voor kiezen te genieten van het moment met elkaar.

8.  Heb je huisdieren? Lees dan een goede blog over de tips voor als je huisdieren hebt:http://www.bommelerwaardgids.nl/streekinfo/thema/10-tips-voor-huisdieren-tijdens-de-jaarwisseling/ Omdat zeker tijdens de jaarwisseling de angst en stress van je huisdier ook invloed op jouw gezin kan hebben.

Fijne feestdagen!
mediteer-dagelijks-een-half-uur-behalve-als-je-het-te-druk-hebt-mediteer-dan-een-uur

1 2